Koniec czekolady za krew. Ministerstwo Zdrowia ogłasza nowy zestaw produktów dla dawców. Co się zmieniło w 2025 roku?
W Polsce zaszły istotne zmiany w zasadach dotyczących posiłku regeneracyjnego dla honorowych dawców krwi. Czekolada nie jest już jedyną opcją. Ministerstwo Zdrowia odpowiada na petycje i prezentuje nowy zestaw produktów.
Polska | 31 lipca 2025 — Ponad 600 tysięcy osób rocznie oddaje krew lub jej składniki w Polsce. Od lat symbolem tego gestu była tabliczka czekolady, wręczana jako posiłek regeneracyjny. Jednak Ministerstwo Zdrowia podjęło decyzję o zmianie. W odpowiedzi na petycję obywatelską i liczne głosy dawców, resort opublikował nową listę produktów, które mogą zastąpić klasyczną czekoladę.
To znaczący krok ku nowoczesnemu podejściu do zdrowia i różnorodnych potrzeb żywieniowych.
Dlaczego posiłek regeneracyjny jest tak ważny?
Oddanie jednej jednostki krwi (ok. 450 ml) to dla organizmu spory wysiłek. Traci się nie tylko płyny, ale też kalorie i składniki odżywcze. Szacuje się, że oddanie krwi to wydatek energetyczny sięgający 4500 kcal.
Dlatego ustawodawca przewidział w art. 9 ust. 1 pkt 4 ustawy o publicznej służbie krwi, że każdemu Honorowemu Dawcy Krwi przysługuje bezpłatny posiłek regeneracyjny, który ma być przekazany bezpośrednio po donacji.
Petycja: „Orzeszki mogą zabić” – apel o zmiany w składzie paczek dla dawców
W 2025 roku do Ministerstwa Zdrowia wpłynęła petycja, w której anonimowy autor podnosił poważne zastrzeżenia wobec obecności orzeszków ziemnych w zestawach żywieniowych dla dawców. Jak zauważył:
„Orzeszki ziemne to jeden z najczęstszych alergenów. Ich spożycie przez osobę uczuloną może doprowadzić do wstrząsu anafilaktycznego, który zagraża życiu.”
Dodatkowo zwrócono uwagę na tłuszcze nasycone zawarte w masłach orzechowych niskiej jakości, które nie są optymalne dla organizmu potrzebującego szybkiej i zdrowej regeneracji po oddaniu krwi.
Ministerstwo Zdrowia reaguje i proponuje nową listę produktów
Dyrektor Departamentu Lecznictwa w Ministerstwie Zdrowia, Maciej Karaszewski, w odpowiedzi na petycję zaznaczył, że:
„Posiłek regeneracyjny nie musi być jednolity. Jesteśmy otwarci na zmiany, które uwzględnią bezpieczeństwo, potrzeby zdrowotne i różnorodność dawców.”
Zaktualizowana propozycja produktów po oddaniu krwi zawiera m.in.:
-
🍫 Czekoladę gorzką i mleczną – jako źródło energii, magnezu i antyoksydantów
-
🥣 Batony zbożowe lub proteinowe – wygodna forma węglowodanów i białka
-
🍇 Suszone owoce – daktyle, morele, rodzynki jako źródło naturalnych cukrów i błonnika
-
🥛 Jogurty naturalne – lekkostrawne, probiotyczne i bogate w wapń
-
🧃 Soki owocowe i warzywne – pełne witamin A, C, K i elektrolitów
Nowe produkty – większy wybór i elastyczność
Zgodnie z wytycznymi resortu, regionalne centra krwiodawstwa (RCKiK) mogą samodzielnie wybierać produkty spośród zatwierdzonej listy. Dzięki temu dawców mogą czekać zróżnicowane zestawy, dostosowane do pory roku, regionu, a nawet profilu zdrowotnego.
To odejście od jednolitego pakietu z 8 tabliczkami czekolady. Dla jednych to symbol, dla innych – przestarzała forma nagrody.
Czy czekolada całkowicie znika? Nie. Ale już nie będzie jedyną opcją
Wbrew medialnym nagłówkom, czekolada nie znika całkowicie. Nadal znajduje się na liście produktów zalecanych po oddaniu krwi, ale już nie jest jedynym wyborem.
Dawcy mogą zatem liczyć na większą różnorodność – co szczególnie istotne w kontekście osób z nietolerancją laktozy, alergiami pokarmowymi czy restrykcyjną dietą.
Czego nie powinno się podawać dawcom po oddaniu krwi?
Ministerstwo jasno określiło listę produktów, które nie powinny trafiać do pakietów regeneracyjnych:
❌ Produkty zawierające orzeszki ziemne
❌ Ciężkostrawne przekąski typu chipsy
❌ Batoniki z dużą zawartością tłuszczów utwardzonych
❌ Kawa i napoje energetyczne
❌ Produkty zawierające sztuczne barwniki i konserwanty
Reakcje społeczne: „Na to czekałem od lat”
W mediach społecznościowych nie brakuje pozytywnych komentarzy dawców:
🗣 „Super! Oddaję krew od 15 lat. Fajnie, że wreszcie ktoś pomyślał o alternatywach dla czekolady.”
🗣 „W końcu! Jestem uczulony na orzechy i zawsze musiałem oddawać paczkę znajomym.”
🗣 „Może teraz więcej ludzi będzie oddawać krew, jeśli zobaczą, że państwo ich traktuje poważnie.”
Ile kosztuje posiłek regeneracyjny?
Średni koszt zestawu to około 20–30 złotych. Produkty są finansowane z budżetu publicznego, a ich przygotowaniem i wydawaniem zajmują się centra krwiodawstwa. Każdy zestaw powinien zawierać około 4500 kcal, czyli rekompensować energetyczny wydatek organizmu po donacji.
Co dalej? Czy czekają nas dalsze zmiany?
Ministerstwo Zdrowia zapowiedziało monitorowanie opinii społecznych oraz przygotowanie nowych rekomendacji dla centrów krwiodawstwa w całym kraju. Niewykluczone, że wkrótce ruszy ogólnopolska kampania edukacyjna promująca nie tylko oddawanie krwi, ale i zdrową regenerację.
Podsumowanie: Polska nowoczesna, dawcy traktowani z szacunkiem
🔴 Posiłek regeneracyjny po oddaniu krwi przechodzi rewolucję
🔴 Czekolada pozostaje, ale pojawiły się batony, owoce i jogurty
🔴 Wyeliminowano orzeszki ziemne ze względu na alergie
🔴 Ministerstwo otwarte na dalsze zmiany, w tym konsultacje społeczne
🔴 Nowe zestawy dostępne już w wybranych punktach RCKiK w całej Polsce